Zillət bizdən uzaqdır
Mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə. İmam Hüseynin (ə.s)
qiyamını müxtəlif aspektlərdən dəyərləndirmək (araşdırmaq olar) mümkündür. Bu cəhətlərdən
biri də imamın qiyamını Qurani-kərimin ayələrinə əsasən araşdırmaqdır. Qurani-Kərim
araşdırmasında bu barədə bir neçə mövzuya: "İzzət və zillət (xar olmaq)
Quranda”, "Əhli-beytin düşmənləri”, "Allahın düşmənləri”, "Hz. Peyğəmbərin (s)
duası” və s… işarə etmək olar. Bu kiçik məqalədə, qeyd etdiyimiz mövzulara
aydınlıq gətirmək istəyirik:
İzzət, Qurani-kərimdə
"İzzət” lüğət kitablarında hörmət, şərəf və etibar mənalarını daşıyır. Ərəb mənşəli
sözdür. Nüfuzsuz (təsirə məruz qalmayan, təsiri qəbul etməyən) və mühkəm yerə "ərzun
əziz” yəni əziz yer deyilir. Çətinliklə əldə olunan şeylər əziz hesab olunur.
Bu baxımdan mömin də əzizdir. Yəni şeytanın nüfuzundan amandadır. Adətən izzət
qələbə çalmaq (qalib olmaq) mənasında işlənir. Çünki, qələbə çalan şəxs (ya
ordu) daha nüfuzludur və məglub olanı nüfuzdan salmışdır. Qələbə olan yerdə həmişə
izzət də var. Bu üzdən izzət və qələbə bir mənanı ifadə edə bilir. Zillət isə çətinlik,
ağır şərait, pis vəziyyət, ehtiyac, yoxsulluq, məşəqqət və üsrət mənalarında
işlənir. Tarix boyunca canlarından, mallarından və məqamlarından vaz keçən
insanları tanıyırıq ki, bütün bunlara baxmayaraq zilləti (xarlıq, əzilmə) qəbul
etməyiblər. Torpaqlarını düşmənə təslim etməyib, milli və mənəvi dəyərlərdən əl
çəkməyiblər və müstəqillik naminə minlərcə insanlar şəhid olub. Bu əməlin (fədakarlığın)
ən bariz nümunəsini "Kərbəla” hadisəsində görmək olar. Hz. Peyğəmbər (s)
buyurub: "Öz iradəsi (və ixtiyarı ilə) zəlilliyi qəbul edən şəxs biz
"Əhli-beyt”-dən deyil”. (Tuhəful-uqul, səh: 58: مَنْأَقَرَّ بِالذُّلِ طَائِعاً فَلَيْسَ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْت).
İslam dini Adəm övladını şərəfli və hörmətli hesab edir və insanı yaradılmış məxluqatın
çoxundan xeyli üstün sayır. (İsra surəsi, 70-ci ayə). İnsanın yaradılışca
üstünlüyü hədislərdə də vurğulanmışdır: İmam Sadiq (ə) buyurur: "Mömin hörmət
baxımından "Kəbə”-dən üstündür” (Xisal, cild: 1, səh: 27: المؤمن أعظم حرمةمن الكعبة) Mömin heç kəsə onu xar
və zəlil etməsinə icazə verməməlidir. Mömin özü-özünü də xar (zəlil) etməməlidir.
İmam Sadiq (ə) buyurur: "Mömin dağdan da möhkəmdir. Çünki, dağı gürzlə əzib
parçalamaq olar. Amma heç bir şey möminin dinini əzib azalda bilməz” (Kafi,
cild 2, səh 241: الْمُؤْمِنُأَصْلَبُ مِنَ الْجَبَلِ الْجَبَلُيُسْتَقَلُّ مِنْهُ وَ الْمُؤْمِنُلَا يُسْتَقَلُ مِنْ دِينِهِ شَيْءٌ.). İmam Hüseyn (ə) də "zillət
bizdən uzaqdır” şüarı ilə bir daha bütün aləmə çatdırdı ki, zülmə və zalıma baş
əymək xarlıqdır (əzilmək və zillət) və imam öz əməli ilə İslam dininin əzizliyini
sübut etdi.
İzzət amilləri:
1. Agahlıq və bəsirət: Bəsirətlilik izzət (şərəf, hörmət, etibar) amillərindəndir.
Agah insanlar heç vaxt düşmənin xaredici (alçaltıcı, zəlil edici) hücumlarına məruz
qalmaz. İmam Əli (ə.s) buyurur: الْجَهْلُ
ذُلٌ الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِاللَّوَابِس… "Cəhl zəlillikdir
(xarlıqdır)…” (Tuhəful-uqul, səh: 356). Kərbəlada İmam Hüseyn (ə) tərəfdarları ən
yaxşı tərəfdar kimi dəyərləndirildilə. Əsas səbəb kimi onların bəsirətli (dini
bəsirətli) adam olduqları bildirilir. Başda həzrət Əbəlbəzl (ə) olmaqla imam
Hüseynin (ə) əshabı (Allahın salamı onların üzərinə olsun) şşərəfli və çox hörmətli
insan idilər. Belə ki, düşmənin onlara aman verməsinə ("amannamə” göndərməsinə)
baxmayaraq onlar bu mərhəməti xarlıq hesab etdilər və düşməndən gələn mərhəməti
rədd etdilər. İmam Sadiq (ə) buyurub: كانعمنا العباس بن علينافذ البصيرة صلب الإيمان…"Əmim Abbas imanı möhkəm və bəsirətli şəxs idi… ” (Şərhul-əxbar fi fəzailil-əimmətil-əthar,
cild: 3, səh 184)
2. Bəndəçilik və Allaha mütilik: Allah taalaya bir uşaq mütiliyi etmək izzətə səbəb
olur və əbədi səadətə nayil olmağa zəmin yaradır. İmam Hüseynin (ə) və tərəfdarlarının
baş ucalığına (hörmətinə, nüfuz qazanmasına) səbəb olan əsas amil Allaha itaət
etmələri idi. İmam Hüseyn (ə) "Aşura” günü (muhərrəm ayının onuncu günü) düşmən
oxlarının yağış kimi gəldiyi bir vaxtda ən gözəl ibadəti-namazı- əda etdi
(namazı vaxtında qıldı). İmam Hüseyn (ə) aşura gecəsi qardaşı Abbasda dedi:
Düşməndən möhlət istə ki, bu gecəni ibadət etməklə keçirək. لعلّنا نصلّي لربناالليلة و ندعوه ونستغفره، فهو يعلم أنيكنت احبّ الصلاة لهو تلاوة كتابهو كثرة الدعاءو الاستغفار "Bu gecəni namaz qılaq, dua və istiğfar
edək. Allah bilir ki, mən namazı, Quran tilavətini və istiğfar etməyi çox istirəm
(sevirəm)” (Əl-İrşad fi mərifəti hucəcillahi ələl-ibad, cild: 2, səh: 91).
Allah-Taala (hədisi-qüdsidə) buyurur: إِنِّي
وَضَعْتُ الْعِزَّ فِي طَاعَتِي وَ
النَّاسُ يَطْلُبُونَ فِي أَبْوَابِ السَّلَاطِينِ
فَلم يَجِدُوها قط "Mən izzəti Mənə itaət etməkdə
qərar vermişəm. Halbu ki, camaat onu (izzəti, hörməti, şərəfi, nüfuzu)
soltanların qapısında (yəni saraylarda) axtarırlar. Heç vaxt tapa bilməyəcəklər”
(Camiul-əxbar, səh: 184).
3. Qurana əməl etmək: Quranın göstərişlərinə (əmrləri və nəhylərinə) əməl etmək
İslam ümmətinin məğlubedilməzliyinə səbəb olur. Bu barədə həzrət Əli (ə.s)
buyurub: ثُمَ أَنْزَلَ عَلَيْهِ الْكِتَابَ نُوراً لَا تُطْفَأُ…
وَ شِفَاءً لَا تُخْشَى
أَسْقَامُهُ وَ عِزّاً لَا
تُهْزَمُ أَنْصَارُهُ وَ حَقّاً لَا
تُخْذَلُ أَعْوَانُهُ… وَ مَعْقِلًا مَنِيعاً
ذِرْوَتُهُ وَ عِزّاً لِمَنْ
تَوَلَّاه "…Sonra ona
Quranı nazil etdi. Quran, nuru azalmayan çıraq, işığı sönməyən məşəl, dibi
bilinməyən dəniz, gedərkən azğınlığa aparmayan yol, nuru tükənməyən parlaq şüa,
dəlili azalmayan ayıran (haqqı batildən ayıran), təməli viran olmayan bina, (əhlinin)
xəstəliklərində qorxu olmayan şəfa, yardımçıları məğlub olmayan şərəf və izzət,
köməkçiləri basılmayan haqdır. Buna görə də Quran imanın mədəni və onun mərkəzidir;
ədalət bağları və onun hovuzlarıdır; elmin çeşmələri və onun dənizləridir;
İslamın binasının daşları və onun sütunlarıdır; haqqın səhraları və onun hamar
çölləridir… Onu sevənin izzət və baş ucalığı, ona daxil olanın sülh və əmin-amanlığı,
tabe olanın hidayət və qurtuluşu, onu özünə nisbət verənin üzrü, ona əsaslanaraq
danışanın dəlili, onun vasitəsi ilə düşmənlə mübahisə edənin şahidi, onu dəlil
gətirənin qələbəsi, ona əməl edənin qoruyucusu, onu işlədənin iti miniyi, nişanə
axtaranın nişanəsi, başa tutanın qalxanı, yadında saxlayanın elmi, nəql edənin
xəbəri, (xalq arasında) hökm verənin hökmü edib” (Nəhcül-bəlağə, 198-ci xütbə).
4. Təqva: Əli (ə.s) buyurub: مَنْ
أَرَادَ أَنْ يَكُونَ أَعَزَّ
النَّاسِ فَلْيَتَّقِ اللَّهَ فِي سِرِّهِ
وَ عَلَانِيَتِه "Hər kəs camaatın
ən izzətlisi olmaq istəyirsə aşkarda və gizlində təqvalı olsun” (Vəsailuş-şiə,
cild: 27, səh: 169). Başqa bir hədisdə belə buyurub: لَا عِزَّ
أَعَزُّ مِنَ التَّقْوَى "Təqvadan (pərhizkarlıq-Allahdan
qorxmaq və Ona itaət etməkdən) üstün izzət yoxdur” (Nəhcül-bəlağə, 377-ci hikmət).اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ
التَّقْوَى دَارُ حِصْنٍ عَزِيزٍ
وَ الْفُجُورَ دَارُ حِصْنٍ ذَلِيل"Ey Allah bəndələri! Bilin ki, təqva (günahlardan çəkinmə) möhtərəmliyin
hasarlı sarayı, günahkarlıq isə öz sakinini (bəla və çətinliklərdən)
saxlamayan, ona pənah gətirəni qorumayan hasarlı zəlil saraydır”. (Nəhcül-bəlağə,
157-ci xütbə). Imam Hüseyn (ə) buyurub: وَ
الشَّرَفَ التَّقْوَى "Təqva şərəf və izzətdir”
(Biharul-ənvar, cild: 75, səh 1287).
5. İnsaf, Qənaət, Təvəkkül, səbirlilik: Əli (ə.s) buyurub: أَلَا إِنَّهُ مَنْ
يُنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ لَمْ
يَزِدْهُ اللَّهُ إِلَّا عِزّا"Bilin ki, hər kəs camaatla insaflı davranarsa Allah onun izzətini (hörmətini) artıracaqdır”
(Camius-səadat, cild: 1, səh: 319). الْقَنَاعَةُ
تُؤَدِّي إِلَى الْعِزِّ "Qənaət (etmək) izzətlə nəticələnəcək”
(Ğurərul-hikəm, səh: 60),اقْنَعْ
تَعِزَّ "Əziz olmaq üçün
qənaət et” (Tuhəful-uqul, səh: 215). İmam Baqir (ə) buyurub: الْغِنَى وَ الْعِزُّ يَجُولَانِ
فِي قَلْبِ الْمُؤْمِنِ فَإِذَا
وَصَلَا إِلَى مَكَانٍ فِيهِ
التَّوَكُّلُ أَقْطَنَاهُ. "Ehtiyacsızlıq və
izzət möminin qəlbində gəzər, təvəkkül olan yerə çatdıqda orada yerləşərlər”
(İrşadul-qulubi iləs-səvab, cild: 1, səh: 118). Həzrət Əli (ə.s) buyurub: لَا عِزَّ أَرْفَعُ
مِنَ الْحِلْم "Səbirlilikdən (həlimlikdən)
üstün izzət yoxdur” (Bihar, cild: 68, səh: 414).
6. Zamanın imamına itaət etmək: Baş ucalığına səbəb olan şeylərdən biri də
zamanın imamına itaət etməkdir. İmam Səccad (ə) bu barədə buyurub: طَاعَةُ وُلَاةِ الْأَمْرِ
تَمَامُ الْعِز "Məsum imamlara itaət
etmək izzət hamısıdır” (Tuhəful-uqul, səh: 283). Nüdbə duasında isə belə
oxuyuruq: أَيْنَ مُعِزُّ الْأَوْلِيَاءِ وَ
مُذِلُّ الْأَعْدَاء "Hardadır
övliyaları (Allahın dostlarını) əziz və düşmənləri zəbun (zəlil, xar) edən şəxs”.
Əgər müsəlmanlar Peyğəmbərdən (s) sonra Allah və Peyğəmbərin tapşırdığı imama
itaət etsəydilər bəni Üməyyə bə bəni Abbas kimi zalım hakimlərin müqabilində
xar olmazdılar.
7. Cihad və şəhid olmaq: Dini ədəbiyyata əsasən cihad İslam ümmətinin baş
ucalığıdır. Əli (ə.s) buyurur: فَرَضَ
اللَّهُ … وَ الْجِهَادَ عِزّاً
لِلْإِسْلَام "Allah…
cihadı İslamın izzəti (və kafirlərin məğlubiyyəti) üçün, vacib edib”. (Nəhcul-bəlağə,
249-cu hikmət). İmam Əli (ə.s) öz səhabələrinə Şam əhalisi ilə döyüşməyi əmr
etdiyi vaxt buyurduğu xütbələrdə buyurub: "Mən sizlərdən bezmişəm və narahatam.
Sizi danlamaqdan əziyyət çəkirəm. Əbədi həyatın əvəzinə dünyanın müvəqqəti həyatından
şadsınız? İzzət və başıucalığın yerinə rəzalət və alçaqlığa boyun əymisiniz?
Sizləri düşmənlə müharibəyə çağıranda gözlərinizi döyürsünüz…” أُفٍ لَكُمْ لَقَدْسَئِمْتُ عِتَابَكُمْ- أَ رَضِيتُمْ بِالْحَياةِالدُّنْيا مِنَ الْآخِرَةِ عِوَضاًوَ بِالذُّلِّ مِنَ الْعِزِّ خَلَفاًإِذَا دَعَوْتُكُمْ إِلَى جِهَادِ عَدُوِّكُمْدَارَتْ أَعْيُنُكُم (Nəhcul-bəlağə,
34-cü xütbə). Bu xütbədən də aydın olur ki, imam cihadı baş ucalığı hesab edir,
düşmənlə müharıbədən yayınmağı isə rəzalət sayır. İmam Hüseyn (ə) Allah yolunda
şəhid olmağı əzizliyin əlaməti hesab edib buyurur: الهی و
سیدی! وددت ان اقتل
و احیی سبعین
الف مرة فی طاعتک
و محبتک، سیما
اذا کان فی قتلی
نصرة دینک و احیاء
امرک و حفظ ناموس
شرعک (Mosuətu kəlimatil-imamil-Huseyn,
səh: 579).
8. Tamahkarlıq etməmək, dünya malına göz yummaq: Hər şeyə tamah edən, hər şeydə
gözü olan adam hörmətli insan ola bilməz. Fərdi və ictimayi yaşamın afətlərindən
hesab olunan tamahkarlıq həm də xarlığa və rəzalətə gətirib çıxarır. İmam Əli (ə.s)
buyurur: : الْعِزُّ مَعَ الْيَأْسِ "İzzət (bəndələrdən) ümidsizlikdədir”.
İmam Baqir (ə) buyurur: اطْلُبْ
بَقَاءَ الْعِزِّ بِإِمَاتَةِ الطَّمَع "İzzətin
davamlılığını tamahkarlığı aradan qaldırmaqla axtar” (Tuhəful-uqul, səh: 286).
Dünya malına pərəstiş etmək də xarlığın əsas amillərindəndir. Həzrət Əli (ə.s)
buyurub: من سلا عن مواهبالدّنيا عزّ "Hər kəs dünyəvi ləzzətlərə
göz yumarsa əziz (hörmətli) olar” (Ğurərul-hikəm, səh: 667).
9. Şərarətdən uzaq olmaq: Şərarət yamanlıq, pislik və mərdimazarlıq deməkdir. Hər
kəs şərarət əksə peşmanlıq bitər (Ata sözü). Fitnə-fəsad törədən şəxsə şərarətçi
deyilir. Şərarət etməmək izzət doğurar. İmam Əli (ə.s) buyurur: مَنْ بَرِئَ مِنَ
الشَّرِّ نَالَ الْعِز (Tuhəful-uqul, səh: 316).
10. Güzəşt etmək, düz danışmaq: Başqalarının xeyrinə bir şeydən əl çəkmək,
bağışlamaq mənasında həzrət Peyğəmbər buyurub: عَلَيْكُمْ
بِالْعَفْوِ فَإِنَّ الْعَفْوَ لَا
يَزِيدُ الْعَبْدَ إِلَّا عِزّاً فَتَعَافَوْا
يُعِزَّكُمُ اللَّه "Əfv-günah və qüsurunu
nəzərə almama- və güzəşt edin. Çünki, güzəşt insane məhz izzət (hörmət)
artırar” (Kafi, cild: 2, səh: 108). İmam Baqir (ə) da izzət üçün üç amil
açıqlayır: ثَلَاثٌ لَا يَزِيدُ اللَّهُ
بِهِنَّ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلَّا عِزّاً الصَّفْحُ
عَمَّنْ ظَلَمَهُ وَ إِعْطَاءُ مَنْ
حَرَمَهُ وَ الصِّلَةُ لِمَنْ
قَطَعَهُ "Üç şey bais
olur ki, Allah müsəlmanın izzətini artırır: Haqqında sitəm edən şəxsi
bağışlamaq, onu məhrum edən şəxsə bir şey vermək və əlaqəni kəsən adamla əlaqə
yaratmaq” (Bihar, cild: 68, səh: 403). İnsanın izzətini (hörmətini) artıran
başqa bir sifət düz danışmaqdır (yalandan çəkinmək). İmam Hüseyn (ə) buyurur: الصِّدْقُ عِزٌّ وَ الْكَذِبُ
ذُل "Düz danışmaq izzətdir,
yaalan danışmaq xarlıqdır” (Kafi, cild: 1, səh 26).
Qurani-Kərim Allah-taalanın feli sifətləri öncə digər yaranmışlara mənsub
olunsa da sonda o sifətlərin məhz Allaha məxsus olduğunu bəyan edir. İzzət də
Allahın feli sifətlərindəndir. Bu barədə Quran ayələrinə nəzər salırıq: Həzrət
Musanın (ə) dövründəki – sehrbazlar iplərini və əsalarını yerə atıb: "Fironun
şan-şövkətinə (izzət və qüdrətinə) and olsun ki, biz üstün gələcəyik!”(Şuəra
surəsi: 44- cü ayə: بِعِزَّةِ
فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغالِبُون)
dedilər. Firon və sehrbazlar Musanın möcüzəsi müqabilində məğlub oldular. Allah
Musa peyğəmbərə buyurdu ki, onlar Fironun izzətinə and içib qalib gələcəklərini
bildirdilər. Lakin onlar bilməlidirlər ki, məhz sənin rəbbin izzət sahibidir. Həqiqətən,
Rəbbin yenilməz qüvvət, mərhəmət sahibidir! Bu ayə Şuəra surəsində səkkiz dəfə
təkrar olunub. (Şuəra surəsi: 9-68-104-122- 140-159-175- 191 إِنَ رَبَّكَ لَهُوَ
الْعَزيز) Digər ayələrdə
izzət Allaha, peyğəmbərə və möminlərə mənsub olunub: "… Halbuki şərəf-şan da,
(izzət, qüvvət və qələbə də) yalnız Allaha, Onun Peyğəmbərinə və möminlərə məxsusdur…”(Munafiqun
surəsi: 8-ci ayə) Sonda isə (yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi) izzətin məhz
Allah-taalaya məxsus olduğunu bəyan edir: "O münafiqlər ki, möminləri qoyub
kafirləri dost tuturlar. (İzzət və) qüdrəti onların yanındamı axtarırlar? Şübhəsiz
ki, (izzət və) qüdrət tamamilə Allaha məxsusdur!”(Nisa surəsi: 139-cu ayə: إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ
جَميعا) Yenilməz izzət
(qüvvət) bütövlükdə yalnız Allaha məxsusdur…”(Yunus surəsi: 65-ci ayə.) Həqiqətən,
Allah yenilməz qüvvət sahibi, qüdrət sahibidir! (Həcc surəsi: 74-cü ayə: إِنَّ اللَّهَ لَقَوِي
عَزيز)
Bu ayələrdən belə nəticə almaq olar ki, yenilməz izzət (qüvvət) sahibi məhz
Allahdır. Həzrət Əli (ə) bu barədə buyurur: "…Allahdan qeyri hər bir əziz, zəlil
və xardr. (Nəhcül-bəlağə” 64- cü xütbə: كل
عزيز غيره ذليل) Ondan başqa hər bir güclü gücsüzdür…” Lakin
Allah-taala peyğəmbərini və möminləri əziz istədiyi kimi istədiyi şəxsə izzət
verər və istədiyini xar edər: "… Ey Allah! …İstədiyin şəxsi yüksəldər və istədiyin
şəxsi alçaldarsan…” (Ali-Imran surəsi: 26-cı ayə: تعز من
تشاء و تذل من
تشاء)
Məsum imamlarımız Allah dərgahında həqiranə münacat edərkən özlərini Allahın müqabilində
xar-zəlil kimi tanıtdırırlar. Təvazökarlıq nümayiş etdirirlər. İmam Səccad (ə.s)
buyurur: "Mən zəlillərin ən zəliliyəm” (Səhifeyi-Səccadiyyə: أنا أقل الأقلين
و أذل الأذلين)
Lakin onlar Hz. Peyğəmbərdən sonra ən izzətli, şərəfli və ilahi sifətləri özlərində
liyiqincə əks etdirən yeganə varlıqlardır. Əli (ə.s) buyurur: Allahın (ümmət
arasında) məndən böyük ayəti yoxdur”. (Təfsirul-Qommi, c 1, səh: 308: ما لله آية
أكبر مني) "Səqəleyn” hədisində
oxuyuruq ki, hər kəs Quran-Kərimdən və Əhli-beytdən (ə) möhkəm tutsa (onlara
tabe olarsa), qurtuluşa çatmışdır və bu iki qiymətli şeydən ayrılarsa həlak
olmuşdur.” İslam Peyğəmbəri (s) "Səfinə” hədisində Əhli-beyti (ə) nicat gəmisinə
bənzədərək Onlardan üz çevirənlərin həlak olacaqlarını izah edib. Başqa bir mötəbər
hədisdə buyurub: "Əli haqq ilə, haqq da Əli ilədir”. (Xisal, c 2, səh: 496.)
"Qiyamət günündə məhz həzrət Əlinin (ə) şiələri qurtulacaqlar.” (Mənaqibi ali
Əbi Talib, c:4, səh:89.)
Allah-Taalanın düşmənləri və Hz. Peyğəmbərin duası:
Hz. Peyğəmbər (s) yaranmışların ən üstünüdür. Onun duası da duaların ən
yaxşısıdır (əfzəlidir). Peyğəmbərin (s) duası mütləq Allah dərgahında müstəcab
olur. Allah o həzrətin duasını qəbul edib ondan dilədiklərini yerinə yetirir.
İnsanlar da o həzrətin istəklərini yerinə yetirməli və dəvətini qəbul etməlidirlər.
Allah-Taala Qurani-kərimdə buyurur: "Ey iman gətirənlər! Peyğəmbər sizi, sizləri
dirildəcək bir şeyə (imana, haqqa) dəvət etdiyi zaman Allahın və Onun Peyğəmbərinin
dəvətini qəbul edin…”(Ənfal surəsi: 24-cü ayə.) Hz. Peyğəmbər (s) "Qədir-Xum”
günü Əlini (ə.s) özündən sonra imam elan etdikdən sonra belə dua etdi: "Mən
kimin rəhbəriyəmsə (əmr sahibi) Əli (ə) də onun rəhbəridir. İlahi! Onun
dostları ilə dost, düşmənləri ilə düşmən ol və onu xar etmək istəyənləri xar et”.("من کنت مولاه
فهذا علی مولاه اللهم
وال من والاه و
عاد من عاداه و
انصر من نصره و
اخذل من خذله”)
Nəzərə alsaq ki Qurani-kərimdə Allah kafirlərlə düşmən olduğunu buyurur: "Şübhəsiz,
Allah kafirlərlə düşməndir” (Bəqərə surəsi: 98-ci ayə.) Deməli, imamların düşmənləri
(etiqadca) kafirdir. Əgər Allah Əhli-beytin düşməni ilə düşmən olarsa bu o deməkdir
ki onların düşməni kafirdir və kafir heç vaxt əziz ola bilməz. İmamlar Allahın
sevimli bəndələridir. Deməli, zillət həmişə onlardan uzaqdır.
İmam Hüseyin (ə.s) öz qiyamının səbəbi barədə buyurur:
"Mən Allahın dininə kömək etmək və şəriətini izzətlə qorumaq üçün Allah yolunda
cihad edib, Allahın adını ucalda biləcək ən layiqli şəxsəm”. "Haqqa əməl
olmadığını görmürsünüzmü?! Batilin qarşısı alınmadığını görmürsünüzmü?! Mən
qanımın axması ilə nəticələnsə belə yaxşı işlərə dəvət etmək və pis əməllərdən
çəkindirməyi qərara almışam.”
İmam Hüseynin (ə.s) buyuruqlarına əsasən Yəzid ibn Müaviyə (Allah onlara lənət
eləsin!) və onun hökuməti heç bir İslami dəyərə malik deyildir. Həzrət bu barədə
buyurur:
"Yezid fasiq insandır, günahsız adamların qatilidir, şərab içəndir. Camaat
şeytana itaət etmək məcburiyyətindədirlər. Alahın itaətini tərk ediblər və yer
üzündə fəsad törədirlər. Allahın haramın halal, halalını isə haram ediblər.”
(Biharul-ənvar, c:44, səh: 381)
Zalım soltana qarşı qiyam etmək vacibdir və
Quran təlimlərində zülm edənlərə rəğbət bəsləmək və kömək göstərmək qadağan
edilmişdir. (Hud surəsi: 113-cü ayə.) İmam öz qiyamının amillərindən birini də
sitəmə və zalım padşahın əleyhinə etirazın vacibliyini bilir. Həzrət bu barədə
buyurur: "Hər kim Allahın haramını halal, halalını isə haram edən, Peyğəmbər
sünnəsi ilə müxalifət edən və camaata zülm edən sitəmkar hakimi (rəhbəri) görüb
bir söz deməsə və yaxud etiraz və qiyam etməsə Allah onu cəhənnəmə aparmağı
Özünə lazım bilər.” (Biharul-ənvar” c: 44, səh: 381)
İmam Hüseyn (ə) buyurdu: Ey camaat! Bunlar məni iki yoldan birini seçməyimi istəyirlər;
Zəlilanə zalıma təslim olmaq yaxud izzət, fəxr və başıucalıqla ölmək! Xarlıq və
zəlillik bizdən uzaqdır (هيهات
منا الذلة) Bizim şərəfimiz, ləyaqətimiz,
paklığımız zəlillik və rəzaləti qəbul etməmizə icazə verməz. Bəli, imam İzzət
uğrunda zillət və xarlıqla müharibə etdi. İnsanlıq və azadlıq üçün qiyam etdi.
Bu yolda hətta özünün və ailəsinin şəhid olmalarını gözə alaraq Kərbəlaya gəldi.
Nəticədə izzətlə, iffətlə şərəflə şəhid oldu. Eyni halda öz qiyamını məntiqli
sayırdı. Həm də Allahdan tam razılıqla şəhid oldu.
Kərbəlada, gənclər və yeniyetmələr ölümü baldan şirin, (أحلى من
العسل) imam Hüseyn (ə) isə
ölümü şəhidlik zirvəsi kimi görürdü. (إني
لا أرى الموت إلا
شهادة) İbn Ziyad (Allah
ona lənət eləsin!) sarayda həzrət Zeynəbə (ə.s) dedi: "Allaha həmd olsun ki,
sizləri xar etdi və yalanlarınızı üzə çıxardı…” Həzrət Zeynəb (ə.s) rüsvay edici
kəlamları ilə onun cavabını verdi. Sonra "Gözəllikdən başqa bir şey görmədim”
(Lühuf səh: 161: ما رأيت إلا جميلا)-
deyərək Allahın qəza-qədərinə tam razılığını bildirdi. Bu sözlərin hamsında
Peyğəmbər (s) ailəsinə məxsus olan mötəbərlik var.
Bütün bunları bir neçə ayəyə diqqət etdikdə başa düşmək olar: Allah: "And olsun
ki, Mən və Peyğəmbərlərim qalib gələcəyik!” – deyə buyurmuşdur. (Mucadilə surəsi:
21-ci ayə: کتب الله لاغلبن انا
و رسلی) Bu ayədə qələbədən məqsəd fiziki qələbə
deyil. Çünki, Quran özü Peyğəmbərlərin haqsız yerə öldürüldüklərini bəyan edir.
(Ali-İmran” surəsi: 181 və "Bəqərə” surəsi: 61-ci ayə: یقتلون النبیین
بغیر الحق) Deməli ayənin mənası
zahiri qələbə deyil. Heç kəs Allahin sözü kimi söz deyə bilməz və onun işi kimi
iş görə bilməz. Bu ayənin mənasıdır. Həqiqətən, Allah yenilməz qüvvət sahibi,
qüdrət sahibidir! Bu qələbədir! Bu izzətdir!
İlahiyyatçı-yazar: Şəhriyar Əliyev
mənbə: sizinyol.com
Вернуться назад
|