"Əskər” və "alğı-satqı” sözlərinin doğurduğu TƏHLÜKƏ
-
Minlərlə dərs kitabı, testlər yenidən YAZILMALIDIR
AMEA-nın Dilçilik İnstitutunun Orfoqrafiya Komissiyasının bəzi sözlərlə bağlı təklifini məqbul sayması ictimaiyyət arasında müzakirələrə səbəb olub, hətta narazılıq və etirazlar doğurub. Əsas narazı təbəqə təhsil sahəsində çalışan mütəxəssislərdir.
İddia olunur ki, əgər "əsgər” sözünün "əskər”,
"alqı-satqı” sözünün "alğı-satqı” kimi yazılması təklifi təsdiq olunarsa, qəbul
və buraxılış imtahanlarında iştirak edən abituriyentlər ciddi problemlə üzləşə
bilərlər.
Bu, həm də Azərbaycan dilinin qrammatikasına ciddi şəkildə təsir göstərəcək.
Demək olar ki, bütün kitablar yenidən yazılmalı, bütün test tapşırıqları yenidən
işlənməlidir.
Təhsil eksperti Kamran Əsədov Modern.az-a deyib ki, sözügedən məsələ böyük bir
nəsil üçün problem yarada bilər.
"Bildiyiniz kimi, Azərbaycanda ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə, dövlət
qulluğuna keçirilən qəbul və buraxılış imtahanlarında iştirak edən şəxslər ilk
növbədə Azərbaycan dilindən imtahan verirlər. Bu fənn üzrə test tapşırıqlarının
sayı ümumi proqramın azı 30 faizini təşkil edir. Bu o deməkdir ki, həmin yerlərə
qəbul imtahanları üçün istifadə olunan bütün resurslar yenidən yazılmalıdır. Bu
hələ işin əhatə dairəsinin 1 faizidir. Təklif olunan dəyişikliklər qəbul edilsə,
bütün kitablar, dərsliklər dəyişilməlidir. Nəzərə alsaq ki, hazırda hətta 1-ci
sinifdə oxuyan şagirdlər belə ənənəvi formada olan sözlərdən istifadə edib təhsil
alırlar, bu o deməkdir ki, böyük bir nəsil, geniş tərkibdə oxucu kütləsi, sənədləşmə
üçün problem yarana bilər”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər bu sözlər təsdiq olunarsa, çox ciddi problem
ortaya çıxacaq.
"Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra bilirsiz ki, təhsil
sistemində ana dilindəki resurslarla bağlı ciddi problemlər yaranmışdı. Bu kimi
məsələlər indi indi həll olunmağa başlamışdı ki, yeni dəyişikliklər təklif
olunur. Təklif olunan dəyişikliklər təkcə Azərbaycan dilinə deyil, bu, bütün fənlərə,
ixtisaslara təsir göstərəcək. Bu o deməkdir ki, milyonlarla kağız daşıyıcı üzərində
olan kitablar, sənədlər yenidən hazırlanmalıdır. Amma təklif olunan dəyişikliklər
abituriyentlərə ciddi şəkildə mənfi təsir göstərə bilər. Ona görə ki, onsuz da
bəzi bölgələrdə danışıq dialekti, ləhcə, şivələr var və bu da bəzi sözlərin
deyilişi zamanı ortaya problemlər çıxarır. Azərbaycan dili dünyanın ən zəngin
dillərindən biridir və düşünürəm ki, təklif olunan dəyişikliklərə ehtiyac
yoxdur”.