Son günlər Türkiyənin müxtəlif bölgələrində baş verən ardıcıl zəlzələlər bir daha Cənubi Qafqazda, o cümlədən Azərbaycanda da seysmik təhlükəsizlik məsələsini gündəmə gətirib. Əsasən İstanbul, Malatya və Hatay vilayətlərində qeydə alınan yeraltı təkanlar həm fiziki dağıntılara, həm də ictimai narahatlığa səbəb olub.
Uluyol.info Mili.az-a istinadən xəbər verir ki, zəlzələlərin yaratdığı qorxu fonunda Azərbaycan ictimaiyyəti də ölkədə hansı bölgələrin daha təhlükəsiz olduğunu, seysmik baxımdan haralarda yaşamağın daha az risk daşıdığını öyrənməyə çalışır. Mütəxəssislərin fikrincə, Azərbaycanın müəyyən əraziləri aşağı seysmik aktivliklə xarakterizə olunur və burada zəlzələ riski minimaldır.
Zəlzələ baxımından ən təhlükəsiz bölgələr:
Seysmik xəritələrə və Fövqəladə Hallar Nazirliyi ilə Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin açıqlamalarına əsasən, aşağıdakı bölgələr zəlzələ təhlükəsi baxımından nisbətən təhlükəsiz ərazilər sayılır:
Mərkəzi Aran bölgəsi – (Bərdə, Yevlax, Ağcabədi, Zərdab və s.)
Salyan və Neftçala – ovalıq ərazilər olmaqla seysmik aktivlik aşağı səviyyədədir.
Sabirabad və Saatlı – düzənlik relyefi və sabit yer qatları ilə seçilir.
İmişli və Beyləqan – Aran zonasının davamı olaraq sabitlik baxımından öndədir.
Biləsuvar və Cəlilabad – Cənub-şərq bölgəsi də təhlükə səviyyəsinə görə aşağı riskli sayılır.
Bu ərazilərdəki torpaq qatlarının dərinliyi, aktiv fay xətlərindən uzaqlığı və yeraltı təkanların tarixdə az müşahidə olunması onları nisbətən daha təhlükəsiz edir.
Riskli ərazilər hansılardır?
Buna qarşı olaraq, Azərbaycanın bəzi bölgələri yüksək və orta seysmik risk zonasına daxildir:
Şamaxı, Qəbələ, Zaqatala, İsmayıllı – Böyük Qafqazın cənub yamaclarında yerləşdiyindən tez-tez yeraltı təkanlarla üzləşə bilir.
Lənkəran, Lerik, Yardımlı – Talış dağlıq əraziləri seysmik fəallığı ilə seçilir.
Abşeron və Bakı – Tarixdə zəlzələlərin müşahidə edildiyi və orta risk daşıyan ərazilərdir.
Naxçıvan MR-in dağlıq hissələri – seysmik baxımdan aktiv zonaya daxildir.
Seysmoloqlar bölgə əhalisinə seysmik zonaların xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq tikinti normalarına əməl etməyi, fövqəladə hallar zamanı davranış qaydalarını öyrənməyi və struktur cəhətdən davamlı binalarda yaşamağı tövsiyə edirlər.
Unutmayaq ki, zəlzələ tam proqnozlaşdırıla bilməz. Lakin düzgün yerləşmə, hazırlıq və maarifləndirmə ilə risklər minimuma endirilə bilər.
